Paciènci-di-mouine
Rumex patientia
Polygonaceae
Àutri noum : Fueio-aigro, Paciènci.
Noms en français : Oseille-épinard, Patience des moines.
Descripcioun :La paciènci-di-mouine, o peréu noumado fueio-aigro, s'atrobo pu gaire, alor qu'èro proun cultivado à passa tèms. Trachis en group proche d'oustau o dins d'ùnis ermas. Se recounèis à si gràndi fueio en lanço, en couor à la baso e pounchudo. L'enflourejado èi fournido, pourtado pèr de ramo drecho.
Usanço :La paciènci es uno planto que s'adoubo en tian o en meleto coume d'espinarc-fèr o sangàri. Pamens fau pas trop n'en manja malodi l'acide óussali. La racino èi vertuouso contro li mau de péu (en emplastre), recouneigudo coume tounico e contro lou quiéu tapa.
Port : Grando erbo
Taio : 0,6 à 2 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Rumex
Famiho : Polygonaceae
Ordre : Caryophyllales
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : 3
Ø (o loungour) flour : 4 à 8 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1700 m
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Escoumbre e proche dis oustau
- Champ
- Routo
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éuropo-Sud-Ouèst
Ref. sc. : Rumex patientia L., 1753
Ourmèu
Ulmus minor
Ulmaceae
Àutri noum : Ourme, Óume.
Noms en français : Ormeau, Orme champêtre.
Descripcioun :L'ourmèu, vo l'ourme en mountagno mounte èi pu grand, se recounèis à si fueio pas simetrico à la baso e à si fru.
Usanço :"Se fahié la ramo à l'autouno [...] avans que la fueio toumbe, quand èro enca vèrdo quoi [...] se coupaves tròu tard, toumbavon tout [...] au mes d'óutobre. Fahian de fais abouminable [...] après lei dounavian ei cabro coumo'cò, ou bèn li òu espoursaves [...] ei lapin atou, quand aviés pas tròu de fen, e bè dounaves un pòu de ramo [...] e fahié de bouon la. [...] Pèr aquelo ramo, ce que fahien tèms passa, pèr garda quaucarèn ! N'en nourrissien lei bèsti tout l'ivèr [...] L'ourme es bouon, oui pasqué tèn bèn la fueio. Castelano (04) (in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.). En Alouos se fasié d'"òri d'ourme" emé li galo pèr brula dins "lou calen o lou lanternoun".
Port : Aubre
Taio : 1 à 20 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Ulmus
Famiho : Ulmaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 1 à 2 mm
Flourido :
Ivèr
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 0 à 1700 m
Aparado : Noun
Febrié à mars
Liò : Ribiero
- Baragno
- Ermas
- Bartas
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éuroupenco-Caucasiano
Ref. sc. : Ulmus minor Mill., 1768